PRAWO W DOBIE KRYZYSU – CZĘŚĆ 1 – Zawieszenie działalności gospodarczej vs. Rządowa tarcza antykryzysowa
1) Zawieszenie działalności gospodarczej
Art. 22 ust. 1 Prawa Przedsiębiorców zezwala na zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej na zasadach określonych we wskazanej ustawie i z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych przedsiębiorcom niezatrudniającym pracowników, a także przedsiębiorcom zatrudniającym wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego; urlopie wychowawczym; urlopie rodzicielskim i niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.
Ustawa rozróżnia jednak dopuszczalny okres zawieszenia działalności, przyjmując za kryterium formę prowadzenia działalności gospodarczej:
- przedsiębiorca wpisany do CEIDG: minimum 30 dni i brak maksymalnego terminu odwieszenia,
- przedsiębiorca wpisany do KRS: okres od 30 dni do 24 miesięcy.
W przypadku zawieszenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca może:
- Wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (np. wynajmować lokal do prowadzenia działalności),
- przyjmować należności i musisz regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
- zbywać własne środki trwałe i wyposażenie,
- prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalności gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
- zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców,
- powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego
- i co najważniejsze:
- jest zwolniony z wyliczania i uiszczania zaliczek na podatek dochodowy (z pewnymi wyjątkami),
- nie musi składać deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.
Złożenie do CEIDG wniosku o zawieszenie jest bezpłatne i wywołuje skutek od terminu wskazanego przez przedsiębiorcę. Wnioski składa się w urzędach miast na prawach powiatu lub gmin, urzędach dzielnicowych m.st. Warszawy oraz przez internet.
Złożenie wniosku do właściwego dla spółki KRS powinno zawierać formularz KRS-Z62, uchwałę wspólników lub zarządu, oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników. Złożenie wniosku w sądzie rejestrowym wolne jest od opłaty sądowej.
Uwaga! Wyrejestrowanie spółki jako płatnika z ZUS następuje automatycznie. Ale wspólnicy, którzy są płatnikami składek na własne ubezpieczenia, muszą osobiście wyrejestrować się z ZUS jako płatnicy i wyrejestrować się z ubezpieczeń.
2) Ulgi w ramach „tarczy antykryzysowej”
Krąg podmiotów, które mogą ubiegać się o zwolnienie ze składek najprawdopodobniej ulegnie zmianie wskutek zakończonych w Sejmie prac legislacyjnych, w wyniku których podmiotami uprawnionymi do skorzystania z „wakacji składkowych” będą dodatkowo:
- przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność w okresie 1 lutego-1 kwietnia 2020,
- płatnicy składek zatrudniający od 10 do 49 osób – możliwość zwolnienia ze składek ZUS w 50% wysokości, jeżeli przedsiębiorcy byli zgłoszeni jako płatnik składek przed dniem 1 lutego 2020,
- płatnicy składek będący spółdzielniami socjalnymi, bez względu na liczbę pracowników, jeżeli status płatnika został uzyskany przed dniem 1 lutego 2020.
Przyjęte w dniu 16 kwietnia 2020 przez Sejm zmiany przewidują również zniesienie progu dochodowego 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej.
Termin na złożenie wniosku do ZUS to 30 czerwca 2020. Dokumenty rozliczeniowe dotyczą okresu marzec-maj 2020 (za te miesiące zgodnie z ustawą można ubiegać się o zwolnienie) i należy je złożyć w terminach określonych w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zgodnie z przepisami szczególnymi jest on zwolniony z ich składania.
Wymagane dokumenty to:
- oświadczenie o nieprzekroczeniu limitu przychodu w wysokości 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. w pierwszym miesiącu, za który złożony zostanie wniosek o umorzenie składek (samozatrudnieni),
- deklaracja rozliczeniowa,
- imienne raporty miesięczne (tylko w przypadku zatrudniania pracowników).
Wniosek można złożyć drogą elektroniczną, przez PUE ZUS, przez gov.pl, za pośrednictwem poczty lub osobiście w placówce ZUS – do skrzynki na dokumenty, bez kontaktu z pracownikiem ZUS.
3) Co wybrać?
Podsumowując powyższe informacje, należy stwierdzić, że istnieje możliwość skorzystania w różnych kombinacjach zarówno z uprawnień i ulg przewidzianych w rządowej „Tarczy Antykryzysowej”, jak i z zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej. W kontekście takiego zbiegu należy stwierdzić, że:
- przedsiębiorca, który zawiesił działalność traci możliwość ubiegania się o zwolnienie ze składek ZUS na okres wskazany w ustawie (zawieszając działalność przedsiębiorca zostaje zwolniony z obowiązku opłacania składek ZUS, jednakże traci on tym samym prawo do świadczeń z ubezpieczenia). W takiej jednak sytuacji, samozatrudnieni, którzy zawiesili działalność po 31 stycznia 2020 i nie uzyskali w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożono wniosek do ZUS przychodu 15 861 zł (300% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020), mogą liczyć na wypłacenie świadczenia postojowego, wynoszącego 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę (2080 zł brutto). Kwota ta nie podlega oskładkowaniu oraz opodatkowaniu;
- przedsiębiorca, który odwiesił działalność gospodarczą może skorzystać z przewidzianego przez „Tarczę Antykryzysową” zwolnienia ze składek ZUS za okres od odwieszenia działalności do 31 maja. Pokrycie składek przez państwo pozwala w takiej sytuacji zachować ciągłość ubezpieczenia;
- przedsiębiorca może najpierw skorzystać przez 3 miesiące z ulg gwarantowanych przez „Tarczę Antykryzysową”, a następnie, gdyby wciąż jego sytuacja finansowa nie poprawiła się, mógłby zawiesić działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami Prawa Przedsiębiorców.
